Textielafval is de verzamelnaam voor afgedankte kleding, huishoudtextiel, industriële textielresten en ander vezelrijk materiaal dat niet langer bruikbaar is in zijn oorspronkelijke vorm. Het ontstaat zowel bij consumenten (post-consumer) als bij productieprocessen (post-industrial) en vormt een belangrijke afvalstroom binnen de circulaire economie.
Textielafval kan in veel gevallen worden hergebruikt of gerecycled, mits het schoon en gescheiden wordt ingezameld. Door toenemende aandacht voor duurzaamheid en grondstoffenschaarste neemt de belangstelling voor textielrecycling sterk toe.
Wat valt onder textielafval?
Typische voorbeelden van textielafval zijn:
- Versleten of kapotte kleding en schoenen
- Laken- en beddengoed, gordijnen, tafelkleden
- Reststoffen uit de kleding- of meubelindustrie
- Textiel met beschadigingen, verontreiniging of scheuren
- Wol, katoen, polyester, acryl, viscose en mengvezels
Bij gescheiden inzameling wordt onderscheid gemaakt tussen herbruikbaar textiel (voor tweedehands verkoop) en niet-herbruikbaar textiel (voor recycling). Verpakkingsmateriaal, tapijten, nat textiel of sterk vervuild materiaal worden doorgaans geweigerd.
Verwerking van textielafval
Textiel wordt via inzamelbakken, kringloopwinkels of inzamelacties verzameld en gesorteerd. De verwerking kent doorgaans drie routes:
- Hergebruik: draagbare kleding en textiel worden doorverkocht via kringloop of export
- Mechanische recycling: textiel wordt vermalen tot vezels voor nieuw textiel, isolatiemateriaal of vilt
- Chemische recycling: opkomende technieken maken het mogelijk om vezels als polyester of katoen af te breken tot basismoleculen voor hergebruik
Restfracties die niet recyclebaar zijn, worden verbrand of soms als vulmateriaal gebruikt.
Toepassingen
- Hergebruik via kringloopwinkels en tweedehandsmarkten
- Productie van poetsdoeken, isolatie, matraskernen of akoestisch materiaal
- Vezelhergebruik in nieuwe garens of textielproducten
- Grondstof voor composietmaterialen of biobased toepassingen
Voordelen
- Verlengt de levensduur van grondstoffen
- Vermindert de milieubelasting van nieuwe textielproductie
- Draagt bij aan afvalreductie en circulariteit
- Biedt werkgelegenheid in inzameling, sortering en hergebruik
- Steeds meer innovatieve recyclemogelijkheden
Aandachtspunten
- Vervuiling door nat, beschimmeld of gemengd materiaal
- Moeilijkheid bij recycling van samengestelde vezels (bijv. katoen/polyester)
- Fluctuerende marktwaarde voor gebruikte kleding
- Export van gebruikte kleding kan tot lokale verstoring leiden
Samengevat
Textielafval is een waardevolle afvalstroom die bijdraagt aan circulaire productie en consumptie. Door gescheiden inzameling, hergebruik en innovatieve recyclingtechnieken kan een groot deel van het textielmateriaal opnieuw worden ingezet als grondstof, waardoor de afhankelijkheid van nieuwe grondstoffen en de ecologische voetafdruk van de textielsector wordt verkleind.