Een secundaire grondstof is een materiaal dat wordt teruggewonnen uit afvalstromen en vervolgens opnieuw wordt ingezet als grondstof in een productieproces. Het vormt het alternatief voor een primaire grondstof, die wordt gewonnen uit natuurlijke bronnen zoals olie, ertsen of hout. Secundaire grondstoffen ontstaan door recycling, hergebruik of materiaalterugwinning, en spelen een centrale rol in de circulaire economie.
Het gebruik van secundaire grondstoffen draagt bij aan grondstoffenschaarstevermindering, energiebesparing en CO₂-reductie.
Voorbeelden van secundaire grondstoffen
- Kunststofgranulaat uit gerecycled verpakkingsmateriaal
- Oud papiervezels als basis voor karton of tissuepapier
- Glascullet (glasfragmenten) voor nieuwe flessen of isolatieglas
- Metaalschroot dat wordt omgesmolten tot nieuw staal of aluminium
- Textielvezels uit gesorteerd kledingafval
- Compost of digestaat uit GFT-vergisting
De kwaliteit van de secundaire grondstof bepaalt of het geschikt is voor hoogwaardige toepassingen (bijv. flessen uit flessen) of meer laagwaardige (bijv. kunststof paaltjes, isolatiemateriaal).
Hoe ontstaat een secundaire grondstof?
Het productieproces van een secundaire grondstof verloopt meestal in meerdere stappen:
- Inzameling en sortering van afvalmateriaal
- Verwerking en reiniging (mechanisch, chemisch of thermisch)
- Vormgeving tot herbruikbare grondstof (bijv. korrels, pulp, schroot)
- Kwaliteitscontrole en certificering
- Toelevering aan producenten voor nieuwe toepassingen
De waarde van een secundaire grondstof hangt af van factoren zoals zuiverheid, beschikbaarheid, marktvraag en technologische verwerkingsmogelijkheden.
Toepassingen
- Verpakkingsindustrie (bijv. rPET-flessen, gerecycled karton)
- Bouwsector (bijv. granulaat, betonvervangers, isolatie)
- Textielsector (bijv. vezels voor nieuwe garens of non-woven toepassingen)
- Automobielindustrie (bijv. kunststof onderdelen, metaalplaat)
- Landbouw (bijv. compost, digestaat)
Voordelen
- Vermindert gebruik van schaarse natuurlijke grondstoffen
- Bespaart energie in vergelijking met productie uit primaire bronnen
- Verlaging van CO₂-uitstoot en ecologische voetafdruk
- Bevordert recycling en afvalscheiding
- Stimuleert marktontwikkeling voor circulaire producten
Aandachtspunten
- Kwaliteit kan variëren en is soms lager dan virgin materiaal
- Niet alle toepassingen staan gebruik van secundaire grondstoffen toe (bijv. voedselverpakkingen)
- Behoefte aan regelgeving, certificering en transparantie in de keten
- Prijs en beschikbaarheid kunnen schommelen bij afhankelijkheid van afvalstromen
- Downcyclingrisico bij onvoldoende zuiverheid
Samengevat
Een secundaire grondstof is een waardevol resultaat van recycling, waarmee afvalmateriaal opnieuw wordt ingezet in productieprocessen. Door deze grondstoffen optimaal te benutten, dragen bedrijven en sectoren bij aan het sluiten van kringlopen, het besparen van energie en het bouwen aan een duurzame, circulaire economie.