Een optische sorteerder is een geavanceerd automatisch sorteersysteem dat materialen detecteert en scheidt op basis van optische eigenschappen zoals kleur, vorm, grootte en materiaalsoort. Deze technologie wordt veelvuldig toegepast in de recyclingindustrie voor het sorteren van kunststoffen, papier, metalen en andere materialen binnen gemengde afvalstromen.
Werking in hoofdlijnen
De werking van een optische sorteerder is gebaseerd op vier hoofdelementen:
- Aanvoer en spreiding van materiaal
Het materiaal wordt via een transportband of trilgoot aangevoerd en gelijkmatig uitgespreid in een dunne laag. Dit zorgt ervoor dat de sensor elk object afzonderlijk kan analyseren. - Detectie en analyse
Boven of onder de materiaalstroom bevindt zich een sensorunit met geavanceerde camera’s en/of spectrale meetapparatuur. De meest toegepaste technologieën zijn:
-
- NIR (Nabij-infrarood): detecteert specifieke materialen zoals verschillende kunststoffen (bijv. PET, PE, PP) op basis van hun spectrale reflectie.
- VIS (zichtbaar licht): herkent kleuren en oppervlaktetexturen.
- UV of fluorescerende detectie: detecteert speciale markers of coatings.
- RGB-camera’s of hyperspectrale camera’s: maken het mogelijk om meerdere eigenschappen tegelijk te herkennen.
Het systeem vergelijkt de gemeten gegevens met vooraf ingestelde herkenningsprofielen om het materiaal te classificeren.
- Beslissingsalgoritme
De software van de sorteerder bepaalt razendsnel welk object in welke categorie valt en of het gescheiden moet worden. Deze beslissing vindt plaats binnen milliseconden. - Mechanische afvoer (uitblaasunit)
Zodra een object als waardevol of ongewenst wordt geïdentificeerd, wordt het via een nauwkeurige luchtpulstechnologie (meestal perslucht) van de hoofdmateriaalstroom weggeblazen in een aparte opvangbak of afvoerbaan.
Technologische kern
De kracht van optische sortering ligt in:
- Sensorfusie: combinatie van meerdere detectietechnologieën (bijv. NIR + kleurcamera) voor hoge nauwkeurigheid.
- AI en machine learning: sommige systemen gebruiken kunstmatige intelligentie om beter te leren onderscheiden tussen materialen of om zich aan te passen aan wisselende afvalstromen.
- Realtime verwerking: razendsnelle analyse (tot duizenden objecten per seconde) met behulp van krachtige processors.
Toepassingsvoorbeelden
Optische sorteerders worden breed ingezet in:
- Kunststofsortering: scheiding van PET, HDPE, LDPE, PP, PS, etc.
- Papier en karton: scheiding van schoon en vervuild papier of detectie van Tetra Pak.
- Glasrecycling: kleurenonderscheiding (wit, groen, bruin) en uitsortering van verontreinigingen zoals keramiek of stenen.
- Metalen: detectie van aluminium of koper die niet magnetisch zijn.
- Textielsortering: in opkomst, waarbij NIR en hyperspectrale technologie stoffen als katoen, polyester of wol onderscheidt.
Voordelen
- Hoge snelheid en nauwkeurigheid
- Automatisering van complexe sorteerprocessen
- Verbeterde zuiverheid van fracties
- Lagere arbeidskosten en hogere opbrengst van recyclaten
Beperkingen
- Moeite met nat of sterk vervuild materiaal
- Beperkte detectie bij zwart kunststof (vooral bij standaard NIR)
- Initiële investering is relatief hoog