Compostering is een biologisch afbraakproces waarbij organisch materiaal onder zuurstofrijke (aerobe) omstandigheden wordt omgezet in compost. Hierbij zetten micro-organismen, schimmels en bacteriën organische reststoffen – zoals groente-, fruit- en tuinafval (GFT) – om in een stabiele, humusrijke bodemverbeteraar. Compostering is een natuurlijk proces dat bij gecontroleerde omstandigheden versneld wordt uitgevoerd in industriële installaties.
Compostering draagt bij aan nutriëntenkringloop, vermindering van restafval en verbetering van bodemkwaliteit. Het is een veelgebruikte verwerkingstechniek voor biologisch afval uit huishoudens, bedrijven en openbare groenvoorziening.
Werking van compostering
Compostering verloopt in verschillende fasen, elk met een eigen temperatuur- en activiteitspatroon:
- Opstartfase (mesofiel) – snelle vermenigvuldiging van bacteriën, temperatuur loopt op
- Thermofiele fase – hoge temperatuur (50–70 °C) doodt ziektekiemen en onkruidzaden
- Afbraakfase – intensieve omzetting van organisch materiaal in humus
- Rijpingsfase – stabilisatie en afname van microbiële activiteit
Om het proces optimaal te laten verlopen is beluchting essentieel. Zuurstof wordt toegevoegd via geforceerde lucht, omzetten van composthopen of met luchtdoorlatende vloeren. Ook vochtgehalte, temperatuur en koolstof-stikstofverhouding (C/N) worden continu gemonitord.
Er zijn verschillende composteertechnieken, waaronder:
- Open lucht compostering (windrow): rijen compost op buitenterrein
- Tunnelcompostering: gesloten, geconditioneerde ruimtes met beluchting
- Roerwerktrommel of biocel: intensieve en snelle composteringssystemen
Toepassingen
- Verwerking van GFT- en groenafval uit huishoudens
- Compostering van slib, stro, bermmaaisel en agrarisch restmateriaal
- Behandeling van digestaat na vergisting
- Productie van hoogwaardige compost voor land- en tuinbouw
- Grondstof voor bodemverbeteringsproducten of groeimedia
Voordelen
- Productie van natuurlijk bodemverbeteraar
- Reductie van organisch afvalvolume
- Stabilisatie van organisch materiaal, minder geur en broei
- Inzetbaar in uiteenlopende schaalgroottes (van wijk tot industrie)
- Verlaging van methaanuitstoot t.o.v. storten
Aandachtspunten
- Compostkwaliteit afhankelijk van zuiverheid van input
- Vervuiling door plastics of glas is problematisch
- Proces vereist monitoring en beheer van vocht, zuurstof en temperatuur
- Kan geurhinder veroorzaken bij onvoldoende afdekking of beluchting
- Compost moet voldoen aan wettelijke kwaliteitsnormen voor toepassing
Samengevat
Compostering is een aerobe verwerkingstechniek waarbij organisch afval wordt omgezet in compost. Door gecontroleerde afbraak onder toevoer van zuurstof ontstaat een nuttig eindproduct dat gebruikt wordt in de landbouw, groenbeheer of particuliere tuinen. Compostering is een milieuvriendelijke manier om natuurlijke kringlopen te sluiten en afvalstromen lokaal te verwerken.